NỬA VÀNH TRĂNG KHUYẾT

NỬA VÀNH TRĂNG KHUYẾT

NỬA VÀNH TRĂNG KHUYẾT
BA SAO GIỮA TRỜI

Tôi về quê sửa nhà thờ đúng dịp mùa hè. Đêm trải chiếu nằm ở thềm, trời oi bức vẫn không sao ngủ được. Ba chiếc quạt xối xả để xua đàn muỗi đang vo ve rình rập. Cây cau trước nhà đứng lặng phắc, in bóng lên nền trời đêm đen thẫm. Chỉ mong một ngọn gió trời, nhưng vẫn không có. Không khí oi nồng, đặc quánh như trong lò bát quái… Quay trở mãi, rồi tôi cũng thiếp đi. Chợt tỉnh giấc vì tiếng gà gáy…Vầng trăng hạ tuần chênh chếch ở phía hồi nhà. Có nằm tiếp cũng không sao ngủ được, tôi xỏ giầy làm một cuốc đi bộ, theo thói quen mỗi buổi sáng.
Tiếng chuông nhà thờ làng Mỹ Điện đổ từng hồi vang ngân lảnh lót…hoà cùng tiếng nói lao xao của các con chiên đến nhà thờ hành lễ. Tôi lặng lẽ đi qua từng tốp người…lên đê làng Mỹ Quang, rồi đi về làng Hà Mát. Gió thổi từ sông Lạch Trường lên mát làm sao. Ta qúa nhỏ bé trước không gian vô tận của vũ trụ vô cùng. Vành trăng khuyết cuối tháng toả sáng lung linh, giữa màn trời đêm tím ngắt. Những vì sao nhấp nháy làm ta như nghe thấy tiếng nói từ ngàn xưa vọng về… Tôi như lạc vào không gian cổ tích của nghìn lẻ một đêm. Như kẻ mộng du, tôi cứ đi và đi… đến bụi tre đầu làng Hà Mát, tôi sửng sốt giật mình thấy một cảnh kỳ lạ hiện ra trước mắt: Một vành trăng khuyết với ba ngôi sao giữa trời.
Cảnh này là thật ư? Lẽ nào Nguyễn Du từng thấy cảnh này khi ông viết “Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời”…? Đây quả là dịp hy hữu hiếm có… May mà tôi mang theo máy ảnh, chọn góc đứng khi qua phải lúc qua trái, vội bước lên rồi lùi lại bị hẫng chân suýt lăn xuống đê. Ơn trời! tôi cũng chụp được dăm ba kiểu. Trên đường về tôi lẩm nhẩm:
“Đêm thu gió lọt song đào
Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời”
Hai câu này Nguyễn Du tả cảnh Thuý Kiều vừa đưa tiễn Thúc sinh về quê với vợ là Hoạn Thư. Đêm khuya không ngủ, nàng nhìn qua song cửa ngắm vầng trăng mà nhớ người phương xa! Nàng đâu có biết một tai nạn sắp ập tới, khi bọn Khuyển Ưng bắt nàng về, để Hoạn Thư hành hạ nàng trước mặt Thúc sinh. Nàng vẫn tâm nguyện hết lòng dành tình yêu cho Thúc sinh nồng nàn say đắm. Tình yêu say đắm ấy, được Nguyễn Du vẽ nên bức tranh: “Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời”.

Thi nhân quá kỳ tài, câu thơ trên là cách chiết tự chữ TÂM – 心 (Vành trăng khuyết là cái móc câu, còn ba sao là ba dấu chấm). Chữ TÂM ý nghĩa là Trái tim, là tấm lòng của con người. Trái tim, và tấm lòng của Thuý Kiều dành cả cho chàng Thúc sinh là như vậy đó !
Về tới nhà thờ, tôi xé tờ lịch viết vội mấy câu:
Chữ tình là cái chi chi
Để cho kẻ ở người đi không đành
Kiều về lẻ bóng một mình
Dặm dài chàng Thúc buồn tênh quê nhà
Rồi đây bão táp phong ba
Mưa vùi gió dập biết là làm sao
“Đêm thu gió lọt song đào
Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời”
Người xa xa lắm người ơi
Chữ TÂM – Kiều vẫn rạng ngời trong tim

Lại nhớ hai câu thơ chữ Hán của Nguyễn Du viết trong bài “Độc Tiểu Thanh ký”
不知三百餘年後
天下何人泣素如
Bất tri tam bách dư niên hậu
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như
(Không biết hơn ba trăm năm sau,
Thiên hạ ai là người khóc Tố Như ?)
Đâu phải đợi đến ba trăm năm sau, người đời mới hiểu và khóc Tố Như ! Chỉ mới 200 năm thôi; năm 1965 Nguyễn Du được Hội đồng hòa bình thế giới của UNESCO công nhận là danh nhân văn hóa thế giới và quyết định kỉ niệm trọng thể nhân dịp 200 năm, năm sinh của ông (1766 – 1966).
Xót xa cho số phận nàng Kiều phải 15 năm lưu lạc. Lại cảm thương cho một tài năng lớn ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU ra đi ở tuổi 54, vì trận đại dịch tả năm 1820, thời vua Minh Mạng

Nguyễn Quý Phong

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Xem thêm

Nội dung mặt trước bia Trùng tu Phượng Hoàng thị kiều bi

Nội dung mặt trước bia Trùng tu Phượng Hoàng thị kiều bi

* Nguyên văn chữ Hán : 重修鳳凰市橋碑 重修鳳凰橋施本府市牛市為三寶碑銘 常謂水上爲梁所以度行人之來往日中爲市所以通天下之貨財惟此鳳凰橋本府市介在永福淳祐之間土高爽塏地廣坦平行客之所往来貨財之所貿易真湯沐邑中大去大来大都會處也迩因星霜屡阕風景頓殊時人不能無燕麥鬼葵之感。 恭惟 世宗毅皇帝老皇皇太后以天下母爲佛中聖心福地目慈天發無量之心種將来之福當時達官及諸善信人咸願爲之助費閨錢腰帯怡然壹舍荆木昆瓦駢然四来廼於。 弘定拾五年柒月拾弍日旦伐蠲恊穀徠起鳩工離娄之明以督其绳公輸之巧以削其墨經之营之不浹旬而未雨之龍止齎之虹已橫跨於波上矣水由地中行人從橋上達原本府市玆施三寳致天下之人聚天下之貨商賈之居行共便貨財之貿易皆通举欣欣然誾誾然於帝日帝天之下咸熙熙焉皡皡焉於王途王路之中會其有極歸于有極普荷吾。 帝王萬萬年建極錫福之功大矣是則斯橋之作斯市之施其及人之功之德顧可量耶以此河沙慶善于祿百福于其身于其子孫穆穆皇皇绵绵延延祚胤处处基圖鞏固其億萬年無彊之休乎。 銘曰: 帝鄉福地,鳳凰橋名,規摸雄麗,制度恢宏,雲飛畫棟,雨捲惟亮,棟扶圖祚,磐奠瑤京,義取噬嗑,市会日中

By Quý Phong